ಈ ವರ್ಷ ನಾವು ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ಅವರ ಇಪ್ಪತ್ತೈದನೇ ಸ್ಮರಣ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ನಕ್ಸಲ್ಬಾರಿ ನಂತರದ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಿಪಿಐ (ಎಂಎಲ್)ನ ಮರುಸಂಘಟನೆ, ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ಬಲವರ್ಧನೆಗೆ ಅವರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ನಾವು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಮತ್ತು ಅವರ ಸದಾ ಸ್ಪೂರ್ತಿದಾಯಕ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಪರಂಪರೆಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸುವಾಗ, ಭಾರತದ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೇಲಿನ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ದಾಳಿಯನ್ನು ವಿಫಲಗೊಳಿಸುವ ಇಂದಿನ ಕೇಂದ್ರ ಸವಾಲಿನ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ.
ಕಾಮ್ರೇಡ್ ಚಾರು ಮಜುಂದಾರ್ ಹುತಾತ್ಮರಾದ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಜುಲೈ 28, 1974 ರಂದು ಪಕ್ಷದ ಕೇಂದ್ರ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಮರುಸಂಘಟಿಸಿದಾಗ, ಸಿಪಿಐ (ಎಂಎಲ್) ದೇಶಾದ್ಯಂತ ತೀವ್ರ ಹಿನ್ನಡೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಹೊಸದಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಪಕ್ಷದ ಬಹುತೇಕ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕೇಂದ್ರ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ರಾಜ್ಯವು ಕೊಂದುಹಾಕಿತ್ತು ಅಥವಾ ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಿತ್ತು. ಪಕ್ಷದ ಸಾವಿರಾರು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಹುತಾತ್ಮರಾಗಿದ್ದರು ಅಥವಾ ತೀವ್ರ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಂತಹ ತೀವ್ರವಾದ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಹೊಸ ಪಕ್ಷದ ಸಂಘಟನೆಯು ಸರಿಯಾಗಿ ಸಜ್ಜುಗೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ; ಚಳುವಳಿ ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಗೊಂದಲ, ನಿರುತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ವಿಭಜನೆಯು ನಿತ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಯಿತು. 1975ರ ನವೆಂಬರ್ 29ರಂದು ಕಾಮ್ರೇಡ್ ಜವಹರ್ ಹುತಾತ್ಮರಾದ ನಂತರ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ವಿರೋಧಿ ಹೋರಾಟಗಳು ಮತ್ತು ರೋಮಾಂಚಕ ಬಹುಮುಖಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ಉಲ್ಬಣದ ನಡುವೆ 1970 ಮತ್ತು 1980 ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷದ ಚೇತರಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಪ್ರಮುಖ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಅಥವಾ ಅಂಶಗಳು ಯಾವುವು? ಗತಕಾಲದ ವೈಚಾರಿಕ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಕ್ಸ್ವಾದ-ಲೆನಿನ್ವಾದ ಮತ್ತು ಮಾವೋ ಅವರ ಬರಹಗಳ ಗಂಭೀರ ಅಧ್ಯಯನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಮಾರ್ಗದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಆಳವಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಶೋಧನೆ , ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕೀಯದೊಂದಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ - ಇವು ಪಕ್ಷದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪಥವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಎರಡು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ. ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ಈ ಪಥದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಶಕ್ಕೂ ತೀವ್ರ ಗಮನ ಹರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಪಕ್ಷವು ದಿಟ್ಟ ರಾಜಕೀಯ ಸರಣಿ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಸ್ಪಂದಿಸಿತ್ತು.
ನಕ್ಸಲ್ಬಾರಿ ದಂಗೆಯು ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಚಳುವಳಿಯ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮೈಲಿಗಲ್ಲು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಆಧುನಿಕ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ತಿರುವು ನೀಡಿದ ವಿದ್ಯಮಾನವಾಗಿತ್ತು. ಸಿಪಿಐ (ಎಂಎಲ್) ರೂಪುಗೊಂಡ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಬಾಹುಗಳನ್ನು ಹರಡಿದ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಚಲನದಂತಹ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಅದು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಭಾರತದ ದಲಿತ-ಆದಿವಾಸಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಬಡವರಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ವಿದ್ಯಾವಂತ ನಗರ ಯುವಕರು ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಭಾರಿ ಸೆಳೆತವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದ ತಕ್ಷಣದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ನಾವು ನೋಡಬಹುದು. ಇದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಆಮೂಲಾಗ್ರ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಎರಡು ತಪ್ಪಾದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು - ಒಂದು ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸುವ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಉತ್ಕರ್ಷವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟದಾಗಿ ಬಿಂಬಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರೆ, ಇನ್ನೊಂದು ನಕ್ಸಲ್ಬಾರಿ ಅವಧಿಯ ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನು, ಹೋರಾಟದ ರೂಪಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಶಾಶ್ವತತೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಏರಿಸುವ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.
ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಮರುಸಂಘಟಿತ ಸಿಪಿಐ (ಎಂಎಲ್) ತಪ್ಪುಗಳಿಂದ ಕಲಿಯುವ ಮತ್ತು ಬದಲಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಕ್ಸಲ್ಬಾರಿಯ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಮತ್ತು ಪಾಠಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವ ಸಹಜ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತು. ನಕ್ಸಲ್ಬಾರಿಯನ್ನು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಘಟ್ಟದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡುವಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಶಸ್ವಿಯಾದ ನಂತರ, ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಹಾದಿ ಅಥವಾ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವ ಸವಾಲನ್ನು ನಾವು ಎದುರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ನಕ್ಸಲ್ಬಾರಿಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡು, ಅದನ್ನು ಸಾಮೂಹಿಕ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ವಿಶಾಲ ರಂಗಕ್ಕೆ ಹರಡುತ್ತಾ ಪಕ್ಷವು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಆದರೆ ದಿಟ್ಟ ಮತ್ತು ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದ ಹೆಜ್ಜೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ಪಕ್ಷವನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿಡುವುದು, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಕ್ಷದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಕರ್ತವ್ಯವೆಂದು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವುದು ಎಂಬ ಚಾರು ಮಜುಂದಾರ್ ಅವರ ಕೊನೆಯ ಮಾತುಗಳು ಪಕ್ಷದ ಚೇತರಿಕೆ ಮತ್ತು ಪುನರ್ಸಂಘಟನೆಯ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಅಪಾರವಾಗಿ ಸಹಾಯಕವಾದವು.
ನಕ್ಸಲ್ಬಾರಿ ರೈತರ ಉತ್ಕರ್ಷದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಪಿಐ (ಎಂಎಲ್) ರಚನೆಯು ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿಡುವ ಸ್ಪಷ್ಟ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ತಕ್ಷಣದ ಅಂದರೆ ಕಾಲಕಾಲದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೇಡಿಕೆಗಳು ಸಾಮೂಹಿಕ ಹೋರಾಟಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಮಾನವ ಶೋಷಣೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ರಾಜಕೀಯವು ಈ ಸಾಮೂಹಿಕ ಕೆಲಸವನ್ನು ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ದೊಡ್ಡ ಗುರಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಹೋರಾಡುತ್ತಿರುವ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ ಮತ್ತು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಸವಾಲಿನೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಭವಿಷ್ಯದ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸುವ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲು ಇಲ್ಲಿದೆ. ಮರುಸಂಘಟಿತ ಸಿಪಿಐ (ಎಂಎಲ್) ತಮ್ಮ ತಕ್ಷಣದ ಬೇಡಿಕೆಗಳ ಸುತ್ತ ಜನರನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ತಕ್ಷಣದ ಬೇಡಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಹೋರಾಟಗಳನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಪರ್ಯಾಯದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಲು ಅದು ವಿಶೇಷ ಗಮನ ಹರಿಸಿತು. ಇದು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ತೀವ್ರಗಾಮಿ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಪೀಪಲ್ಸ್ ಫ್ರಂಟ್ ಹೊರಹೊಮ್ಮಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.
ತೀವ್ರಗಾಮಿ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ದಿಟ್ಟ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ರಾಜಕೀಯ ವೇದಿಕೆಯ (IPF) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಾಮೂಹಿಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಹೊಸ ಪ್ರಚೋದನೆ ಮತ್ತು ಆಯಾಮವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಅಖಿಲ ಭಾರತ ರಾಜಕೀಯ ಒತ್ತಡವು ಸ್ಥಳೀಯತೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಪ್ರತಿಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು, ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿರಿಸಿತು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿರಿಸಿತು. 1980 ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಐಪಿಎಫ್ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದಾಗ, ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಶಕ್ತಿಗಳಿಂದ ಬೂತ್ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ತುಳಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಬಡವರಿಗೆ ಮತ ಚಲಾಯಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಇದು ಕಠಿಣ ಹೋರಾಟವಾಯಿತು. ಚುನಾವಣಾ ಬಹಿಷ್ಕಾರದಿಂದ ಚುನಾವಣಾ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯೆಡೆಗೆ ಉಂಟಾದ ಪರಿವರ್ತನೆಯು ಬಹಿಷ್ಕೃತ ಮತ್ತು ತುಳಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಜನರ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಗಾಗಿ ದೃಢವಾದ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಿತ್ತು ಮತ್ತು ಬಿಹಾರದಂತಹ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಇದು ಭಾರಿ ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಹಿನ್ನಡೆಯನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿತು. ಖಾಸಗಿ ಸೈನ್ಯಗಳಿಂದ ಸರಣಿ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡಗಳು, ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಹತ್ಯೆಗಳು, ಮತ್ತು ಸಂಘಟಕರನ್ನು ಸುಳ್ಳು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕಿರುಕುಳ ನೀಡುವುದು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಸೆರೆವಾಸಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಿಸುವುದು ಮುಂತಾದ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಚಳುವಳಿಯ ಮುನ್ನಡೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಎಲ್ಲ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಸಿಪಿಐ (ಎಂಎಲ್) ಈ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಬಹಳ ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ದೃಢನಿಶ್ಚಯದಿಂದ ಎದುರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಅಡೆತಡೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಧ್ವಜವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿದಿತು. ಜನರ ಉಗ್ರ ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ವಿರೋಧಿ ಹೋರಾಟಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಪರಿವರ್ತನೆಗಾಗಿ ಬಹುಮುಖಿ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ಶಕ್ತಿಯು ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ-ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಶಕ್ತಿಗಳ ಸಂಘಟಿತ ದಾಳಿಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸುಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಬಲಪಡಿಸಿತು. ಆದರೆ 1980ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 1990ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಆಗಿನ ಮಧ್ಯ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ (ರಾಜ್ಯ ವಿಭಜನೆಯ ನಂತರ ದಕ್ಷಿಣ ಬಿಹಾರ) ಪಕ್ಷದ ಚುನಾವಣಾ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯು ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿತು. ರಾಮ ಮಂದಿರ ಅಭಿಯಾನದ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುವ ಹಿಂದುತ್ವ ಪಡೆಯ ಉದಯವು ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತಂದಿತು ಮತ್ತು ಹೋರಾಡುತ್ತಿರುವ ಗ್ರಾಮೀಣ ಬಡವರು ಮತ್ತು ಅವರ ಪಕ್ಷ ಸಿಪಿಐ (ಎಂಎಲ್) ವಿರುದ್ಧದ ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಹಿಂಸಾಚಾರವು ಕೆಟ್ಟ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಕುಖ್ಯಾತ ರಣವೀರ್ ಸೇನಾ ನಡೆಸಿದ ಮೊದಲ ಪ್ರಮುಖ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡವಾದ ಭೋಜ್ಪುರದ ಬತಾನಿತೊಲಾ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡದ ನಂತರ, ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್್ ಮಿಶ್ರಾ ರಣವೀರ್ ಸೇನೆಯ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಕೋಮು ಗೆರೆಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದರು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಬತಾನಿತೊಲಾದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲಿನ ಹಿಂಸಾಚಾರವು 2002 ರಲ್ಲಿ ಗುಜರಾತ್ನಲ್ಲಿ ನಾವು ನೋಡಿದ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡಕ್ಕೆ ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾಗಿದೆ.
ಅಡ್ವಾಣಿಯವರ ರಥಯಾತ್ರೆ ಮತ್ತು 1992ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 6ರಂದು ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಬಾಬರಿ ಮಸೀದಿ ಧ್ವಂಸದ ಬಳಿಕ ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ಇಡೀ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಸ್ವರೂಪದ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಅದನ್ನು ಮೂಲಭೂತವಾದ ಅಥವಾ ಮತಾಂಧತೆ ಮತ್ತು ಉದಾರವಾದದ ನಡುವಿನ ಘರ್ಷಣೆಯಾಗಿ ಎಂದಿಗೂ ನೋಡಲಿಲ್ಲ, ಅವರಿಗೆ ಇದು ಕೋಮುವಾದಿ ಫ್ಯಾಸಿಸಂ ಮತ್ತು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ನಡುವಿನ ಸ್ಪಷ್ಟ ಯುದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಹಿಂದುತ್ವ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಶಕ್ತಿಯ ಏಕಕಾಲಿಕ ಉದಯದೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಬೆದರಿಕೆ ಉಲ್ಬಣಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು, ಮತ್ತು ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ಈ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಅಪಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ನಿಕಟ ಗಮನ ಹರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಈ ಹೊಸ ಸವಾಲಿನ ಹಂತಕ್ಕೆ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸಂವೇದನಾಶೀಲಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲು ತಮ್ಮ ಕೈಲಾದಷ್ಟು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿನ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ಹತ್ತನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ನಿಂತು, 1990ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರ ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಮೊದಲ ಎನ್ಡಿಎ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ನಾವು ಹಿಂತಿರುಗಿ ನೋಡಿದಾಗ, ಇದು ತುಂಬಾ ಸೌಮ್ಯವಾಗಿ ತೋರಬಹುದು, ಮತ್ತು ವಾಜಪೇಯಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಸರ್ಕಾರದ ತಟಸ್ಥ ಅನೇಕ ರಾಜಕೀಯ ವೀಕ್ಷಕರು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ದಾರಿ ತಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ಮುಂಬರುವ ವಿಷಯಗಳ ಸ್ವರೂಪದ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆ ಮುನ್ಸೂಚನೆ ನೀಡುತ್ತಲೇ ಇದ್ದರು. ಅವರ ಕೊನೆಯ ದಿನಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ವಿರೋಧಿ ರಾಜಕೀಯ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದ್ದವು.
ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ಅವರಿಗೆ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೇಲಿನ ಗಮನವು ಎಂದಿಗೂ ಯಥಾಸ್ಥಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ರಾಜಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ವಿಷಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಅಗತ್ಯ ಅಂಶವಾಗಿತ್ತು. 1980ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಿಂದ, ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ಸೋವಿಯತ್ ಮಾದರಿಯ ಸಮಾಜವಾದದ ಕುಸಿತದಿಂದ ಕಲಿಯಬೇಕಾದ ಪ್ರಮುಖ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಸಕ್ರಿಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಸಮಾಜವಾದಿ ಆರ್ಥಿಕ ಚಲನಶೀಲತೆಯ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜವಾದಿ ಪುನರುತ್ಥಾನದ ಸವಾಲಿನ ಕಡೆಗೆ ನಮ್ಮ ಗಮನವನ್ನು ಸೆಳೆದರು. ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಕುಸಿತ ಮತ್ತು ವಿಘಟನೆಯೂ ಏಕಧ್ರುವೀಯ ಕ್ಷಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಈ ಘಟ್ಟದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಲಾಭವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. 1990-91ರ ಕೊಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ಇದು ನಾಗರಿಕತೆಗಳ ಘರ್ಷಣೆ ಎಂಬ ನೆಪಹೂಡಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿರೋಧಿ ನಿರೂಪಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹೊಸ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಮೈತ್ರಿಯನ್ನು ಅಮೆರಿಕ ತನ್ನ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿತು, ಇದು ಜಾಗತಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಸಮರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾ ಈ ಮೈತ್ರಿಯು ಇತ್ತೀಚಿನ ಬಲಪಂಥೀಯ ಜಾಗತಿಕ ಬಲವರ್ಧನೆಯ ಅಲೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಇದು ಗಾಝಾದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ನರಮೇಧ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಇಂದು ಇಸ್ರೇಲ್ಗೆ ಬೆಂಬಲದ ಅಡಿಪಾಯವಾಗಿದೆ.
ಸೋವಿಯತ್ ಬಣದ ಕಣ್ಮರೆಯು ಜಾಗತಿಕ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿಯ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ಉದಾರೀಕರಣ, ಖಾಸಗೀಕರಣ ಮತ್ತು ಜಾಗತೀಕರಣದ ಸಂಘಟಿತ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದ್ದು ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ಈ ವಿಸ್ತರಣೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಮೂಲವನ್ು ಕಂಡಿದ್ದರು. ಕಳೆದ ಎರಡು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿಯ ಅನೇಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಗಳು ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಿರುವ ವಿನಾಶವು ಅವರ ಮುಂಗಾಣ್ಕೆಯನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದೆ. ಈ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಗಳು ಉದಾರವಾದಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣ ರಾಜ್ಯದ ಹೊಸ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಸಿಸಂನ ನವೀಕೃತ ಉದಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆಯ ಪ್ರಕಟಣೆಯ 150ನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಾ, ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿ.ಎಂ. ಅವರು ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ರೂಪಗಳ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ ಶ್ರಮಜೀವಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ರೂಪಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವ ಸವಾಲನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದರು, ಇದರಿಂದ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿಯ ಸೋಲನ್ನು ಸಮಾಜವಾದದ ವಿಜಯವಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ವಿಜಯವಾಗಿಯೂ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸುವ ಮತ್ತು ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಹೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಮಿತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದರು - ಕೇವಲ ಮತ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಆಳವಾಗಿ ಬೇರೂರಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಸಮಾನತೆಯ ನಡುವಿನ ವಿರೋಧಾಭಾಸ, ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ವಿರೋಧಿ ಧೋರಣೆ ಮತ್ತು ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲಕ ಮೇಲಿನಿಂದ ಅನ್ವಯಿಸಲಾದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಉನ್ನತ ಉಡುಪುಗಳ ನಡುವಿನ ಘರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಈ ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳಾಗಿ ನೋಡಬಹುದು. ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಲ್ಲಿ ತೀವ್ರಗಾಮಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವಾದಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಮತ್ತು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ಭಾರತದ ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯದೊಳಗಿನ ಅದೇ ಅಸಂಗತತೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತಾ ಮತ್ತು ತುಳಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಮತ್ತು ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜನರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲು ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿದರು. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸಮಾಜವಾದಿ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸುವ ಭರವಸೆ ಹೊಂದಿದ್ದರು; ಸಮಾಜವಾದಕ್ಕೆ ಸಂಸದೀಯ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ಭಾರತೀಯ ಜನತೆಯ ಮುನ್ನಡೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಲಭ್ಯವಿರುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಬದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು. ಇಂದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವು ಹೊಸ ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕಾಗಿ ಅಥವಾ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸಂವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಸಂರಚನೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬುಡಮೇಲು ಮಾಡುವ ಕೂಗಿನಿಂದ ಗಂಭೀರ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಆಕ್ರಮಣವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ, ಕಾಮ್ರೇಡ್ ವಿನೋದ್ ಮಿಶ್ರಾ ಅವರ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆಗಳು ಫ್ಯಾಸಿಸಂ ಅನ್ನು ಸೋಲಿಸುವ ಮತ್ತು ದೃಢವಾದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಭದ್ರಪಡಿಸುವ ಭಾರತದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಸ್ಪೂರ್ತಿದಾಯಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ.